"سرو لار" در یک منطقه کوهستانی و در ارتفاع 1800 متری از سطح دریا به فاصله 80 کیلومتری شمال شهرستان گچساران( 35 کیلومتر شهر باشت) در استان کهکیلویه و بویر احمد قرار دارد.
قطر تنه این سرو که در پای رشته کوه لار واقع در روستای قدیم لار جای گرفته 7 متر و ارتفاع آن 28 متر است. البته ناگفته نماند که ارتفاع اولیه سرو تنومند لار، 57 متر بوده است. به گفته کارشناسان، سرو لار بالای 2000 سال عمر دارد و بعد از سرو ابرکوه در استان یزد، کهن ترین درخت ایران زمین است.
"سرو لار"هم، از آن جا که سرو است و سروها درختان مقدس زردشتیان هستند، یکی از درخت های مقدس زردشتی های ایران بوده است. از نشانه های تقدس این درخت برای زرتشتیان، وجود یک گورستان بزرگ قدیمی بنام "گبرا" و یک آتشکده (که اکنون بقایای آن به جا مانده) در کنار این سرو است و همین، نمای خاصی به محل زندگی و حضورش در آن نقطه می بخشد.
به گفته محمد اسدی لاری(ناصح فرد)، یکی از ساکنان قدیمی و اصیل لار، مردم منطقه هم با نوعی تقدس به این درخت می نگرند تا آن جا که با چوب خشک این درخت، تسبیح ساخته و در جانمازهای خود می گذارند.
وجود بقعه امامزاده "سید محمد" در پای پیردرخت لار، جلوه تقدس آن را برای بومیان منطقه پررنگ تر می کند.
از دیگر گفتنی ها درباره سرو لار، وجود یک "جوی" ساخته شده از سنگ و ساروج در نزدیکی آن است که 2 کیلومتر طول دارد و بر اساس شواهد موجود، از این جوی برای انتقال شیره انگور ازارتفاع کوه به دشت لار استفاده می شده است. قدمت این جوی را به پیش از اسلام نسبت می دهند.
اگر بخواهیم سرو لار را به عنوان دومین درخت کهن و بزرگ ایران با سرو ابرکوه که مقام اول را دارد مقایسه کنیم سرو لار از ویژگی هایی برخوردار است که پیردرخت ابرکوه از آن ها محروم است.
در پای سرو ابرکوه آب جاری است و آبیاری این درخت کهن سبب شده تا سرو ابرکوه شاداب و باطراوت باشد در حالی که از کنار سرو لار هیچ آبی نمی گذرد و این از نکات عجیب حیات این پیردرخت است.
بنا به گفته محمد اسدی، جالب ترین نکته در مورد سرو لار این است که این درخت آبیاری نمی شود و تنها از آب های زیرزمینی استفاده می کند.
از دیگر تفاوت های این دو سرو تنومند، شکل ظاهری آن هاست؛ سرو ابرکوه به دلیل تیپ مخروطی شکلی که دارد در ظاهر، زیباتر به نظر می رسد اما زیبایی سرو لار شاید در نگاه اول عادی به نظر برسد.
"کهن درخت لار" با 28 متر ارتفاع، 3 متر از سرو ابرکوه بلندتر است و در مقابل این سرو ابرکوه است که با 5/11 متر قطر تنه، 5/4 متر بر تنه لار برتری دارد؛ این در حالی است که اگر شاخه بالایی سرو لار نمی شکست اکنون 57 متر ارتفاع داشت.
از دیگر وجوه تفاوت این دو دار کهنسال این است که چوب خشک سرو لار بسیار "معطر و خوشبو"ست اما چوب سرو ابرکوه این ویژگی را ندارد.
با وجود آن که درخت سرو لار یک درخت ملی و متعلق به همه مردم ایران است و جزء میراث تاریخی و فرهنگی کشور به شمار می آید و در حال حاضر خطرات متعددی از قبیل آتش سوزی، شکستگی و... آن را تهدید می کند اما متأسفانه هیچ گونه اقدامی از سوی میراث فرهنگی و گردشگری استان و کشور در این زمینه برای محافظت از این درخت صورت نگرفته است.
وجود سنگ قبرهایی با قدمت 400 سال در کنار سرو لار بر ارزش تاریخی و فرهنگی آن و تلاش برای حفظ این ارزش ها می افزاید اما حتی دریغ از ذره ای توجه!
از طرفی، فضای کوهستانی و زیبای اطراف این درخت که نزدیک به 3000 سال قدمت دارد به علاوه نفس وجود این درخت ملی و تاریخی می تواند پشتوانه محکمی برای جذب توریست و گردشگر باشد و آثار مادی آن نصیب بیت المال و مردم محروم و خونگرم منطقه گردد.
بیایید به داشته های زیبای تاریخی، طبیعی و فرهنگی مان بی مهری نکنیم
